Le Quatre du Morvan

 

Le Quatre du Morvan

Een bijna vergeten  eeuwenoude culinaire traditie gebaseerd op burenhulp.

Gedurende eeuwen was de akker- en landbouw in de Morvan niet gemechaniseerd. Tijdens de oogstperiodes was er dus heel veel mankracht nodig. Wederzijdse burenhulp met gesloten beurzen was gemeengoed. En kinderarbeid was toen nog algemeen geaccepteerd.

Gedurende de lange maai-, hooi- en oogstdagen was de ontvangende partij verantwoordelijk voor de catering van het gezelschap. Tegen 16 uur was het tijd voor een lange schaft periode, bekend onder de titel : le Quatre du Morvan.

Er werd aan lange tafels aangeschoven, schotels met aardappelen , groente, verschillende soorten worst en stoofvlees werden geserveerd. De vrouwen kregen bestek. De mannen gebruikten alleen hun eigen mes. Jongens kregen meestal op hun 12 e verjaardag een eigen mes en behoorden daarmee meteen tot de volwassenen. Als een jongen naar zijn leeftijd werd gevraagd, was dat niet naar het aantal jaren dat hij telde, maar : As tu deja un couteau ??

Het eten werd direct uit de schalen gegeten en als er iets moest worden gesneden gebeurde dat direct op de kale tafel. Heb je het geluk ooit een originele Morvanse eiken tafel te hebben gescored, dan zit het tafelblad vol met mes sneden.

Een van onze Franse buren , liefhebber van de geschiedenis van de Morvan, had me uitvoerig over le Quatre du Morvan verteld en ons ook voor zijn eigen versie daarvan uitgenodigd. Destijds bestond er in St Didier sur Arroux nog de Auberge du Lac en daar hadden ze ook op de menukaart een prima Quatre du Morvan.

Dit heeft ons geïnspireerd tot het organiseren van onze eigen 4 du Morvan voor de beide bejaarde boerenechtparen die zoveel voor ons hebben betekend bij onze projecten in Champrobert en les Foissats, George en Juliette Bouchet  en Marcel en Huguette Vadrot.

Op de bewuste middag kwamen beide echtparen stipt op tijd en gemotoriseerd : George en Juliette op de stokoude trekker , terwijl ze op nog geen 300 meter afstand van ons wonen. We hadden een Hollands tintje aan onze Quatre gegeven door te starten met een advocaatje met slagroom. Eigenlijk bedoeld voor de dames, maar de mannen lustten er ook wel pap van. Nooit geweten dat je zelfs van een aantal glaasjes advocaat zo vrolijk kon worden.

George en Marcel waren leeftijd genoten en jeugdvrienden. Ze kenden elkaar al vanaf de lagere school in Larochemillay vanaf 1928. Tijdens de oorlog waren ze beide aangesloten bij het verzet, dus maquisards.

Met de alcohol kwamen ook de herinneringen boven water en op een gegeven moment brulden de 2 oude rakkers tweestemmig verzetsliederen. Ze bleken in 1944 ook met zijn tweetjes toezicht te hebben gehouden op gevangen genomen Duitse soldaten.

Onze eigen versie van de Quatre du Morvan is voor onze bejaarde vrienden een jaarlijks terugkerend gebeuren geweest tot de grote gangmaker George overleed. Marcel is vorig maand 100 geworden en still kicking ass.

Ik kan niet beoordelen of de Quatre du Morvan al is uitgestorven. Heb je zelf ook ooit een Quatre de Morvan mee gemaakt en heb je hier aanvullingen op ? Ik hou me aanbevolen.

bram@van-zanten.com